STRATEJİSTLEŞTİREMEDİKLERİMİZDEN MİSİNİZ?
Oyunumuzun ele aldığı tarih aralığı 1700-1799 arası, yani 18. yy. Yakın Çağ öncesi dönem. Eski serileri oynayanlar kısa bir zaman dilimi diyebilir ancak değil. Çünkü hem 1 tur (kış veya yaz olmak üzere) 6 aylık döneme tekabul ediyor hem de oyunda ana haritada daha fazla vakit harcamak durumunda kalıyoruz. Ana haritada geçirdiğimiz süre; diplomasinin detaylandırılması, ticaretin önemli hale gelmesi ve şehirlerin ihtilal gibi sorunlarına eğilmek zorunda olmamızdan dolayı uzamış. Şikayetçi miyim? Hayır… Hatta bana bir miktar, gelişmiş grafiklere sahip Civilization havası verdi bile diyebilirim. Önümüze gelen devlete savaş açıp arka arkaya savaşlar yaparak ve ardından yine “başka bir savaş yapmak için” strateji haritasına uğramak yerine bu daha iyi ve gerçekçi bir sistem bence. Gerçi ETW bazı alanlarda eski Total War'lardan farklılaştığı için alışmak uzun sürebiliyor ve başlarda sıkılabiliyorsunuz ama değişikliklere ve yeniliklere uyum sağladığınız an kendinizi Empire'ın şefkatli kollarında bulabilirsiniz.
Oyunumuzun bence esas can alıcı unsurunu oluşturan kısmını yani strateji haritasını görmek için elbette ki grand campaign yani ana kampanya (senaryo) diyebileceğim bölümünü oynamanız gerekiyor. Burada devletimizi seçerek dünya arenasında mücadele verecek ve mümkünse devleti ekonomik, askeri, sosyal ve artık teknolojik alanlarda şaha kaldırmaya çalışacağız. Oyuna başladığımızda 12 ana (major) devlet ile bir hayli fazla sayıda küçük (minor) devletçikler mevcut bulunuyor. Bu küçük devletleri ister yok edebilir istersek de iç işlerinde bağımsız ama dış işlerinde bize bağlı bir eyalet haline (protectorate) getirebiliriz. Yalnız küçük devlet dediğime bakmayın çünkü En Zor seviyede başınıza beklenmedik işler açabilirler (hele oyuna yeni alışma sürecinde iseniz). Birleşik Devletler (US) ile oynadığım bir oyunda İngiltere ile arayı bozmamaya çalışıp arada etraftaki yerlilerin topraklarını da alarak ufaktan güçlenme hesapları yaparken durduk yere bu yerli kabilelerden biri bana savaş açtı. Ne mi oldu? 10-15 tur sonra varoluş mücadelesi verirken buldum kendimi 
Yukarıda da bahsettiğim gibi bu küçük devletleri, itibarınızı (prestij) ve gücünüzü kullanarak, koruma altına alınmaya razı etmeye de çalışabilirsiniz. İtibar ise diğer devletlerin size karşı genel bir bakışını yansıtıyor ve 4 ana daldan elde edilen puanlardan oluşuyor. Bunlar askeri (kara), donanma, ekonomi ve aydınlanma (teknoloji araştırma yani ar-ge çalışmaları).
Oyunda ana kampanyayı bitirdikten sonra daha ileri tarihlere kadar da gidebiliyorsunuz ancak tüm araştırma-geliştirmeler ve dengeler 18. yy. esaslarına göre düzenlendiği için ileri tarihlerde yenilikler beklemeyin.
Ana stratejik haritayı boş gözlerle seyrederek, “vayy ne güzelmiş!” diyerek vakit geçirmiyoruz elbet. Devletin artı-eksilerini göz önünde bulundurarak yapacağımız hamleleri belirlemeli, şehirlerdeki yerel sorunlara eğilmeli, sınır bölgelerine gözümüz gibi bakmalı, asker ıslahı ve sevkıyatını düzenli ve planlar dahilinde yapmalı, diğer devletlerle ilişkilere ve ticarete önem vermeli, gerektiğinde ve son çare olduğunda savaştan da geri kalmamalıyız.
Strateji haritasında Osmanlı ile oynuyorsanız eğer dikkatinizi çekecek ilk şey koca Anadolu'da “sadece” Ankara'nın olması. Hayal kırıklığına uğramadan evvel şunu söyleyeyim. Harita eyaletlere ayrılmış durumda ve Kayseri, Konya, Trabzon, Erzurum gibi yerleşim birimleri henüz Ankara eyaletine bağlı birer köy halinde. Zaman içinde gelişen bu yerler kasaba haline geliyor ve kasabalarla bize oyunun bir başka yeniliği açılıyor. Eyalet sınırları içindeki kasabalara 4 bina çeşidinden birini yapabiliyoruz ve kasabaların oyundaki yegane görevlerini ifa etmelerine yardımcı oluyoruz. Bu binalar ve etkileri şöyle; Okul (ar-ge, yeni teknolojiler, olmazsa olmaz), eğlence yeri (kahvehane gibi mutluluk sağlayan yerler), dini bina (farklı dindeki vatandaşları aramıza katmak için, mutluluk), gelir binası (para). Strateji haritasının genel görünüşüne bakarsak, gereksiz ajan(agent) kalabalığından kurtulduğumuz için daha nezih ve sakin bir harita bekliyor bizi. Yalnız ara ara takılmalar oluyor ki sebep benim sistem mi diye şüphelenmedim değil ama “neden diğer oyunlarda bu tarz sorun yaşamıyorum?” sorusu esas şüphelinin Empire TW olduğunu işaret ediyor.
Artık binaların bir üst seviyeye geçiş imkanları varsa (ve buna paramız yetiyorsa) bunu üzerlerindeki mala-çekiç işareti ile anlayabiliyoruz. Haritada dolanırken buna dikkat edin.
Strateji haritasında hoşuma giden minik bir detaydan da bahsedeyim size. Efendim daha önceki TW serilerinde seçerdik bir ordumuzu, tıklardık bir yere, giderdi oraya. Sonra diğer ordumuza tıklar onu da oraya gönderir, sonra diğerini vs.. Empire TW'de ise orduları, donanmayı, ajanları eş zamanlı olarak aynı anda aynı ya da farklı yerlere gönderebiliyoruz. Misal 3 ordumuzun yakınlarında düşman ordusu varsa 3'ünü de düşman ordusunun üzerine gönderip takviyeler eşliğinde daha kuvvetli bir şekilde saldırabiliriz. Yalnız dikkat etmeniz gereken (strateji haritasındayken) ordularımızın rakip ordunun etrafındaki kırmızı alanda bulunmaları, takviye birliklerimizi o alana denk getirmeliyiz. |
